تاملاتی پیرامون اندیشه ورزی معاصر مسلمین: بحران عقلانیت
author
Abstract:
اینمقاله بدنبال یافتن پاسخ این پرسش است که متفکران جوامع اسلامی تا چه حدّی «درست» و «سنجیده» میاندیشند. از همین رو ابتدا معیار «درست و سنجیده اندیشی» مورد بررسی قرار گرفته است. این معیار ناظر بر «آزاد اندیشی» و «رهایی از قیمومتهای مختلف» در مقام اندیشهورزی است و راه تحقق آن «تجربهگرایی» و تکیه بر «دادههای عینی» به عنوان مبنای داوری است. در واقع انسان اندیشهورز در صورت محرومیت از این ویژگی به «بحران عقلانیت» گرفتار خواهد آمد و عقل او در شناخت واقعیات راه به خطا خواهد پیمود. بعد از روشن ساختن این معیار سعی شده است با استفاده توامان از روش قیاس و روش شبه آزمون، در خصوص شیوه اندیشهورزی دستههای مختلف متفکران جوامع اسلامی که شامل سنتگرایان، تجددخواهان و نوگرایان دینی است، داوری شود. حاصل کار عبارت از این است که هر سه جریان فکری جهان اسلام با «درست و سنجیدهاندیشی» فاصله دارند و به همین لحاظ در اسارت «بحران عقلانیت» قرار گرفتهاند. از حیث میزان آسیبپذیری در برابر این بحران نیز سنتگرایی بیشترین میزان تأثر و نوگرایی دینی کمترین میزان تأثر را از خود نشان میدهد و جریان تجددخواهی نیز در مابین این دو قرار گرفته است
similar resources
بررسی وحدت مسلمین در اندیشه سیاسی متفکران معاصر
در این رساله پرسش اصلی این است که وحدت مسلمین در اندیشه متفکران مسلمان معاصر چیست؟ د رفصل نخست، از کلیات و مقدمات تحقیق سخن به میان آمده، موضوع بیان سوال اصلی هدف تحقیق سابقه و ضرورت تحقیق فرضیه تحقیق شرح و توضیح داده شده است. در این فصل سوال اصلی به چهار سوال فرعی تقسیم شده که محتوای فصول بعدی را تشکیل داده است. در فصل دوم مبانی و ارکان وحدت مورد بحث قرار گرفته، مهم ترین آنها عبارت است از : 1-...
15 صفحه اولاندیشه ورزی در استنباط فقه
کمال و سعادت بشری در گرو اندیشه و تعقل است و اندیشهورزی، دعوت به تفکر و همچنین سلب محدودیت از عقل و اندیشه تعریف شده است. پرسش اصلی مقاله این خواهد بود که اسلام در تحقق این امر در مباحث اصول فقه (که علم استنباط فقه و یکی از منابع آن عقل است) برای اندیشهورزی چه اعتباری قائل شده است؟ هدف این مقاله اثبات وجود اندیشهورزی در حد متعالی عقلانی در اصول فقه است، چراکه اصول فقه؛ علم به قواعد عمومی و ع...
full textعقلانیت مدرن و بحران فقه
امروزه و با تحولات دنیای جدید، پارهای احکام فقهی در دوران معاصر (یا در برخی نقاط جغرافیایی) - نه به این دلیل که موضوع آنها منتفی شده، بلکه به سبب پیامدهای نامطلوبی که اجرای آنها به دنبال دارد - قابل اجرا نیستند. از این مسئله گاه به «بحران فقه» یاد میشود. از جمله راهکارهای پیشنهادی برای حل این - به ظاهر -بحران،بازسازی عقلانیت فقهی بر اساس عقلانیت مدرن است. این راه حل به سبب تعهدات شناخت ...
full textاعتبار عقلانیت آلن فرانکلین در برساختگرایی معاصر
آلن فرانکلین[i] فیزیکدان و فیلسوف معاصری است که دربارة آزمایشهای فیزیکی و برساختگرایی اجتماعی موضعهایی نسبتاً افراطی در پیش گرفته است. او با ارائة مدلی که ما آن را عقلانیت عملگرایانه میخوانیم قصد توجیه منطق علمی و امکان وقوع آزمایشهای فیصلهبخش را دارد. او میخواهد تز «احتمال وقوع» که یکی از اصول اساسی و مهم برساختگرایی اجتماعی است را زیر سؤال ببرد. گرچه او از ارائة یک عقلانیت منحصر به ف...
full textMy Resources
Journal title
volume 37 issue 1
pages -
publication date 2007-03-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023